(Zdjęcie własne).
Miejski System Informacji
Aleje Jerozolimskie
Dawna droga narolna dóbr Kałęczyna
od 1774 r. prowadziła od rogatek Jerozolimskich
do osady Nowa Jerozolima (założonej przez A. Sułkowskiego
dla ludności żydowskiej) i była wówczas nazywana
drogą Jerozolimską, a następnie ulicą Jerozolimską,
od początku XIX w., gdy przeprowadzono jej bieg do Wisły,
nazywała się Aleją Jerozolimską i tak też w 1919 r.
Taki napis widnieje na kamienicy w Al. Jerozolimskich 105 w Warszawie w jakże uroczym otoczeniu wentylatorów klimatyzacji. Estetyka w sam raz dla głównej ulicy Warszawy.
W różnych okresach ulica nazywała
się: „Droga Jerozolimska”, „Ulica Jerozolimska”, „Bahnhofstarsse” (Dworcowa) a na różnych swoich odcinkach również „Aleja 3 maja”, „Reichstraasse” (Rzeszy), „Ostlandstarsse”
(Ziem wschodnich) i „Aleja Sikorskiego”.
Nazwa ulicy pochodzi ona od istniejącego w XVIII wieku na zachód od obecnego pl. Zawiszy
osiedla
żydowskiego
"Nowa Jerozolima", założonego na terenie jurydyki
Bożydar-Kałęczyn
należącej do
Augusta
Sułkowskiego. Osiedle zostało zburzone w 1776 r. przez mieszkańców, którzy
obawiali się konkurencji "zagranicznej".
Ulicę ostatecznie wytyczono w latach 1823 - 1824. W 1845 r. przy skrzyżowaniu z Marszałkowską
wybudowano dworzec wiedeński według projektu Henryka Markoniego, który wyglądał tak.
W latach 1904–1913 wybudowano wiadukt prowadzący do mostu im. Ks. Józefa Poniatowskiego. W latach 1921 - 1932 wybudowano pod
powierzchnią ulicy tunele kolei średnicowej. W czasie drugiej wojny światowej większość zabudowy ulicy została
zniszczona a po wojnie postanowiono odbudować Warszawę nie odwołując się do
przedwojennego charakteru miasta. Wystarczy spojrzeć na Pałac Kultury i nauki
imienia Stalina. Mało kto wie, że przed II wojną
światową architekt J. Nagórski zaprojektował
i zaprezentował w prezydentowi Ignacemu
Mościckiemu i prezydentowi miasta Stefanowi Starzyńskiemu projekt dwustumetrowego wieżowca (w stylu art deco) o
nazwie „Wieża Niepodległości” (z nadajnikiem radiowym na szczycie) bardzo
podobny do powojennego Pałacu Kultury i Nauki. Przeznaczono dla niego miejsce
na dzisiejszym rondzie
Waszyngtona.
24.02.2014